ΝΕ ΓΛΩΣΣΑ

  • 2012-2013
     ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΝΕ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ


     2011 - 2012

    Στη σημερινή (19/3/2012) συνάντηση των φιλολόγων του Γυμνασίου που έγινε στο γραφείο των καθηγητών με τη συμμετοχή της συντονίστριας των φιλολόγων του Λυκείου, συναποφασίστηκε η εφαρμογή του ακαδημαϊκού συντονισμού αρχικά στο μάθημα της ΝΕ Γλώσσας.
  • Τη Δευτέρα 2/4/2012 ΄συναντήθηκαν εκ νέου οι φιλόλογοι Γυμνασίου και Λυκείου ΚΣΓ με θέμα την καλύτερη διδακτική προσέγγιση της διδακτέας ύλης ΝΕ Γλώσσας Γυμνασίου, με βάση τα δεδομένα των προγραμμάτων σπουδών, την εκπαιδευτική πραγματικότητα και την ιδιαίτερη φύση του Καλλιτεχνικού σχολείου. Αποφασίστηκε η μελέτη του θέματος στη διάρκεια των διακοπών του Πάσχα. Στην πρώτη συνάντηση μετά τις διακοπές (Δευτέρα 23/4/2012) θα καταγραφούν οι απόψεις των εκπαιδευτικών με τεκμηρίωση επιστημονική και θα ληφθούν οι τελικές αποφάσεις. Ως προς την ύλη της ΝΕ Γλώσσας της Α Λυκείου τα δεδομένα είναι σαφή από τη σχετική εγκύκλιο. Το ίδιο ισχύει και για την ύλη των τάξεων Β και Γ Λυκείου.
Να ληφθεί υπόψη ότι τις συζητήσεις επί του θέματος διατρέχει έντονος προβληματισμός ως προς την ισορροπία που πρέπει να διασφαλισθεί ανάμεσα στον απώτερο σκοπό του μαθήματος που είναι η απόκτηση από πλευράς των μαθητών περαιτέρω επικοινωνιακής ικανότητας, την αλλαγή του προγράμματος σπουδών στο Λύκειο και τις δυσκολίες της εκπαιδευτικής πραγματικότητας.

Η νέα οπτική γωνία στο ζήτημα της διδασκαλίας της Νεοελληνικής Γλώσσας σκιαγραφείται αδρά στο  Β τόμο (βλ. σελίδα ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ) του επιμορφωτικού υλικού του Μείζονος Προγράμματος Επιμόρφωσης, για φιλολόγους. Μπορείτε να σταθείτε περισσότερο στην ενότητα Β4 που αναφέρεται στη Γλώσσα (σελ. 73-88) και η οποία βρίσκεται - εξ όσων γνωρίζω - σε στάδιο περαιτέρω επεξεργασίας.
Από τις συναντήσεις του κλάδου μας καταλήξαμε σ' έναν τρόπο προσέγγισης με χρήση ενός σχεδίου διδασκαλίας που θα περιλαμβάνει τους βασικούς άξονες των εκπαιδευτικών στόχων του μαθήματος. Φυσικά, τίποτε δεν είναι τελικό μέχρι να μας δοθούν τα εγκεκριμένα σχέδια από το ΜΠΕ. 
Το θεσμικό μας πλαίσιο, ώστε να μην υπερβαίνει το μέτρο η δημιουργική μας διάθεση:

ΓΥΜΝΑΣΙΟ



ΛΥΚΕΙΟ
  • Η εγκύκλιος αυτή μπορεί να μας βοηθήσει στην κατανόηση του πνεύματος που διέπει το νέο πρόγραμμα σπουδών, κυρίως στο Λύκειο. Ωστόσο, θα πρέπει να τη λάβουμε υπόψη και για την ύλη του Γυμνασίου, με το δεδομένο ότι η πρωτοβάθμια και η δευτεροβάθμια εκπαίδευση αναδομούνται με  νέα προγράμματα σπουδών.                                                                       Οδηγίες για τα φιλολογικά μαθήματα της Α Γενικού Λυκείου 2011 - 2012
ΓΕΝΙΚΑ



ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΝΕ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ

  1. Για την εξέταση στη Νεοελληνική Γλώσσα δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου (δοκιμιακού, λογοτεχνικού, άρθρου κτλ.) μιας έως δύο σελίδων από βιβλίο, εφημερίδα ή περιοδικό (ή κατασκευασμένο για το σκοπό της αξιολόγησης) που αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα της καθημερινής ζωής και έχει νοηματική πληρότητα. Tο κείμενο αυτό ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών και σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με θεματικούς κύκλους οικείους στους μαθητές από τη σχολική διδασκαλία. Οι μαθητές καλούνται:
α) Να δώσουν μια σύντομη περίληψη του κειμένου αυτού, της οποίας η έκταση καθορίζεται ανάλογα με την έκταση και το νόημα του κειμένου.
β) Να απαντήσουν σε ερωτήσεις, με τις οποίε ελέγχονται:
  1. i. η κατανόηση του κειμένου (ιδεολογικά σημεία του κειμένου, επιχειρήματα συγγραφέα, προβλήματα που θέτει, κτλ.)
  2. ii. η οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή διαίρεση και τιτλοφόρηση ενοτήτων, συνοχή, ενότητα, συλλογιστική, κτλ.)
  3. iii. τα σημασιολογικά στοιχεία (σημασία λέξεων, συνώνυμα-αντώνυμα, κατασκευή φράσεων ή παραγράφων με ορισμένες λέξεις, αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων κτλ.).
  4. iv. η ικανότητά τους να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των μορφοσυντακτικών δομών, καθώς και να χειρίζονται αυτές τις δομές, ανάλογα με τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου.
γ) Να συντάξουν ένα κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, με το οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν κάποια σημεία του κειμένου ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις, παίρνοντας αφορμή από το κείμενο. Η έκταση της ανάπτυξης αυτής καθορίζεται κατά προσέγγιση, χωρίς να υπερβαίνει τις 600 λέξεις.
Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με 25 μονάδες, το δεύτερο θέμα βαθμολογείται με 35 μονάδες, οι οποίες κατανέμονται σε επιμέρους ερωτήσεις, ενώ το τρίτο θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες(τροποποίηση με το Π.Δ. 12/2009(ΦΕΚ 22 Α), άρθρο 1 παράγρ. 4). Κατά τη βαθμολόγηση όλων των θεμάτων λαμβάνεται υπόψη η ορθογραφία, η δομή του κειμένου, ο λεξιλογικός πλούτος, η ακρίβεια και η ορθότητα της διατύπωσης καθώς και το περιεχόμενο.

 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕ ΓΛΩΣΣΑΣ
  • ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕ ΓΛΩΣΣΑΣ (ΒΑΛΙΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗ)
    Συνάδελφοι,
    Με δεδομένο ότι έχουμε μπει σε μια διαδικασία απολύτως πρακτικού χαρακτήρα, που έχει να κάνει με τη δημιουργία ενός φύλλου εργασίας για τη ΝΕ Γλώσσα, καταθέτω μια πρώτη σκέψη διαγραμματικά και τη θέτω στην κριτική σας διάθεση.
    Προαπαιτούμενο της διαδικασίας αποτελεί η βαθιά γνώση του γράμματος και του πνεύματος του νόμου. Να υπενθυμίσω ότι έχω βάλει – με κριτήριο την κοινή λογική - στο ιστολόγιο όλη τη σχετική νομοθεσία (νόμοι, τροπολογίες, ΑΠΣ – ΔΕΠΠΣ, σχετικές εγκύκλιοι), αφού προηγουμένως τη μελέτησα (να σημειωθεί ότι δεν είμαι πτυχιούχος νομικής,, που σημαίνει ότι κατανοώ τους νόμους με στοιχειώδη νομικό γραμματισμό, όπως όλα τα μέλη της ομάδας μας), έκανα highlight τα κεντρικά σημεία, και σχημάτισα ένα διάγραμμα με τα κύρια σημεία, ως απάντηση στην ερώτηση : Γιατί διδάσκεται το μάθημα της ΝΕ (και ΑΕ) Γλώσσας στο Γυμνάσιο; Προσοχή!. Στην ερώτηση αυτή άλλα απαντά η πολιτική ηγεσία με τη γνωστή ξύλινη γλώσσα των επίσημων εγγράφων της, άλλα οι εκπαιδευτικοί (όπως φαίνεται από σχετικές έρευνες κυρίως του Π.Ι. και του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης), άλλα οι γονείς (που βαπτίζονται επί χρήμασι στη κολυμβήθρα του Σιλωάμ των φροντιστηρίων), άλλα οι μαθητές (χαμένοι στα fractals του συστήματος), άλλα το διαγνωστικό της P.I.S.A. και άλλα ο καθένας από μας, κινούμενος στην ευρύτατη γκάμα από τον εφησυχασμένο μισθωτό με ελάχιστες γνώσεις – έχετε δει επί σειρά ετών τις βάσεις εισαγωγής σε φιλολογικές σχολές;;;;; - μέχρι τον υπερδραστήριο, ευφάνταστο και δημιουργικό φιλόλογο που διδάσκει ό,τι νομίζει ανεξέλεγκτα, γι΄αυτό και οι μαθητές του ζητούν και πάλι τη συνδρομή του φροντιστηρίου.
    1. Θεωρία της γλώσσας [επικοινωνία, πομπός δέκτης, επικοινωνιακό πλαίσιο, μήνυμα, ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ (SOS!!!!, δεν γίνεται μάθημα Γλώσσας σε Καλλιτεχνικό Σχολείο χωρίς το κεφαλαιώδες ζήτημα του γλωσσικού σημείου, από το οποίο απορρέουν οι λέξεις (σημαίνοντα) και οι σημασίες τους με αναγωγή σε έννοιες (σημαινόμενα))
    2. Από το προηγούμενο προκύπτει
    Για τα σημαίνοντα
    a. Λεξιλόγιο [Η χρήση λεξικών από τους μαθητές, ευρετήριο προσωπικό (αυτενέργεια)]
    b. Φράσεις – Προτάσεις . Σ΄αυτή τη φάση μπαίνει η διδασκαλία της Γραμματικής και του Συντακτικού, τα οποία προτείνω να αποδοθούν διαγραμματικά και να συνυπογραφούν από όλους μας (μπορώ να σας στείλω ένα δείγμα και επ΄αυτού κάνουμε τροποποιήσεις)
    Για τα σημαινόμενα
    c. Παράγραφος (7 τρόποι ανάπτυξης πάνω σε ένα απλό παράδειγμα) – Παραγωγή ευρύτερου κειμένου. Σ’ αυτή τη φάση μπαίνει η διδασκαλία της Περιγραφής – Αφήγησης και Επιχειρηματολογίας (το τελευταίο φτάνει και μέχρι τα ρητορικά γυμνάσματα στο Λύκειο)
    Με αυτόν τον τρόπο, συνάδελφοι, είμαστε εντός του γράμματος και του πνεύματος του νόμου, αλλά και των χαλεπών καιρών.
    • Για την Α Γυμνασίου προτείνω τα στοιχεία 1, 2a και 2b
    • Για τις τάξεις Β και Γ Γυμνασίου το 3
    Σε κάθε τάξη η πολυτροπικότητα αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα επιλογής και παρουσίασης και επεξεργασίας κειμένων, δημιουργώντας και το γόνιμο πέρασμα στη διδασκαλία της ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ.
    Σας χαιρετώ και θα επανέλθω με τα διαγράμματα Γραμματικής – Συντακτικού και Φύλλου Εργασίας, αν στο μεταξύ δεν έχω λάβει υλικό από πλευράς σας.
    Βάλια Κ.
  • Βρισκόμαστε εν αναμονή μιας διδακτικής πρότασης - παράδειγμα, ως πρακτική εφαρμογή των ανωτέρω φύλλων εργασίας. Η πρόταση αυτή θα προέρχεται από την ύλη της Γ Γυμνασίου και από άποψη περιεχομένου θα προεκτείνεται στην ύλη του Λυκείου. Ενδεδειγμένο παράδειγμα αποτελεί η ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επ΄αυτού εργάζονται